Personel yükseltici platformlar ülkemizde ve dünyada tanınmaya daha önce forkliftlerden sonra başlamıştır. Dünyada ortaya çıkışının üzerinden 40-50 yıl geçtikten sonra ülkemize gelen bu sektör, bugün anlamında olduğu gibi eğitim konusunda da oturmuş bir sisteme sahiptir.

Platformlar, forklift gibi çok sık kullanılan makineler değildir. Forkliftleri 3 vardiya olarak günde 24 saat kullanan birçok firma vardır. Ancak platformlar daha nadir kullanılır. Bu nedenle son kullanıcılar satın almak yerine genellikle kiralama yöntemini tercih eder. Kiralamalar ise kullanımı görece kolay olduğundan ve güvenlik riski düşük olduğundan çoğu zaman operatörsüz yapılmaktadır.

Eğitim Süresi ve Uygulama

Bu nedenle uzun süreli bir eğitim programından ziyade, kurs ve sınavların birlikte uygulandığı 1-2 günlük operatör eğitimleri, hem dünyada kabul görmüş hem de platform sektörü için en ideal eğitim yoludur.

Platform operatör eğitiminden bahsederken, bu eğitim sistemini 1983 yılından bu yana yürüten ve sektörde yön veren Uluslararası Platform Federasyonu (IPAF)’tan mutlaka söz etmemiz gerekir.

IPAF, dünyanın birçok ülkesinde üyesi ve 600’ün üzerinde eğitim merkezi bulunan bir kuruluştur. Ülkemizde de 20’ye yakın üyesi ve aktif olarak çalışan 2 adet eğitim merkezi vardır.

IPAF Operatör Eğitimi

IPAF’ın operatör eğitimleri 1 gün sürer.

Yarım günlük kısımda teorik bilgiler verilir.

Diğer yarım günde ise makine başında uygulama eğitimi yapılır.

Aynı gün içinde sınavlar gerçekleştirilerek eğitim tamamlanır. Eğitimi başarıyla tamamlayan kişilere 5 yıl geçerli olan PAL Kartı verilir. Tamamen kişiye özel olan bu kartta kişinin adı-soyadı, resmi, kartın geçerlilik tarihi ve hangi kategoride eğitim aldığı bilgileri bulunur.

Kategoriler

Kategoriler konusuna özellikle dikkat etmek gerekir. Platformlar için tek tip bir eğitimle bütün platform tiplerini kapsayan sertifika vermek yanlıştır. Zira farklı tipte birçok platform bulunmaktadır ve her biri için farklı güvenlik tedbirleri, kumanda sistemleri, uygulama yöntemleri vardır.

Örneğin makaslı bir platform üzerinde uygulama yaparak bomlu, araç üstü ya da örümcek platformları da kapsayan bir sertifika verilmesi ne kadar doğru olabilir?

Bir eğitim programında maksimum 2 kategori yer almalıdır. IPAF eğitim kategorileri şu şekildedir:

1a – Statik Dikey Platformlar

1b – Statik Bomlu Platformlar

3a – Mobil Dikey Platformlar

3b – Mobil Bomlu Platformlar

PAV – Gezilebilir Platformlar

Türkiye’de Durum

Ülkemizde platform operatör eğitimlerine bakıldığında, birkaç yıl öncesine kadar makineyi satan ya da kiralayan firmaların verdiği, sadece makinenin nasıl kullanılacağını anlatan ve maksimum 1 saat süren eğitimler ile bunun sonunda verilen sertifikalar yeterli sayılıyordu.

Ancak şu anda Milli Eğitim Bakanlığı onaylı birkaç operatörlük kursu tarafından verilen ve resmi nitelik taşıyan eğitimlerin alınması gerekiyor. Bu eğitimleri tamamlamak için bahsettiğim gibi 10-15 günlük bir kursa gitmeniz ve ardından ayda 1 ya da 2 kez düzenlenen merkezi sınav sisteminden geçmeniz lazım.

Bu eğitimlerde genellikle tek tip makine ile uygulama yapılıyor. Eğitimi başarıyla tamamlayan kişiler, tüm platform tiplerini kapsayan ve ömür boyu geçerli olan MEB onaylı sertifika almaya hak kazanıyor.

Uygun ve doğru eğitimin iş güvenliği açısından en önemli adım olduğu unutulmamalıdır.