
1. “VİNÇ” İLE “PERSONEL YÜKSELTİCİ PLATFORM” ARASINDAKİ FARK
VİNÇLER, temel olarak yük kaldırmak ve taşımak için kullanılan iş makineleridir. Sepet, kanca, halat, mıknatıs veya ataçmanlarla yük taşımaya yönelik tasarlanmıştır.
2. SEPET EKLENMİŞ VİNÇLER: YANLIŞ UYGULAMA VE RİSKLER
Bazı vinçlerin ucuna sonradan takılan sepetler, halk arasında “sepetli vinç” olarak adlandırılmaktadır. Ancak bu uygulama, Makine Emniyeti Yönetmeliği, İş Ekipmanları’nın Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği ve TS EN 280+A1 standartlarına aykırı sayılır.
Temel riskler:
Sepetin kontrolü genellikle operatörde değil, sadece yer personelinde bulunur.
Fren sistemleri bulunmaz.
İnsan taşımaya uygunluk belgesi yoktur.
Operatörler genellikle eğitimli değildir; vinçler, personel taşıma ekipmanı olamaz.
3. MEVZUATTA NE DİYOR?
İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği (2004/16/EC):
“İnsanların kaldırma amacıyla kullanılan iş ekipmanları, işçilerin güvenliğini sağlamak için ilgili mevzuata ve üzerinde açıkça belirtilmiş olmalıdır.”
TS EN 280 Standardı:
İnsan taşıyıcı sepetler sadece bu amaçla tasarlanmış olmalıdır.
Sepet ve kontrol üniteleri üretici standartlarında olmalıdır.
İnsan taşıma amacıyla vinçlere sonradan sepet eklenmesi kabul edilmez.
İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu:
İşverenler, güvenli ekipman sağlamakla yükümlüdür.
Uygunluk belgesi olmayan ekipmanların kullanımı yasaktır.
4. DOĞRU TERİM: “PERSONEL YÜKSELTİCİ PLATFORM (PYP)” YA DA “MOBİL PLATFORM”
Doğru tanımlamalar şunlardır:
“Sepetli platform”
“Personel yükseltici platform (PYP)”
“Mobil yükseltici platform (MEWP)”
Diğer adlandırmalar: “İş platformu”, “Erişim platformu”, “Kule tipi platform”
Yanlış ifade: “Sepetli vinç”
5. ULUSLARARASI UYGULAMALAR DURUM
IPAF (Uluslararası Personel Yükseltici Platform Federasyonu):
Personel taşımada sadece platformların kullanılması gerektiğini vurgular.
AB ve ABD Yönetmelikleri:
İnsan taşımada sadece personel yükseltici platformların kullanılmasına izin verir.
Vinçler yalnızca yük taşımada kullanılabilir.
SONUÇ VE ÖNERİLER
“Sepetli vinç” ifadesi sektörde yaygın bir yanlış anlamadır ve insan hayatını tehlikeye atmaktadır.
Her ekipman kendi teknik standartlarına göre kullanılmalı; vinç insan taşımada kullanılmamalıdır.
Firmalar, satın alma ve kiralama süreçlerinde CE belgeli, TS EN 280’e uygun personel yükseltici platformları tercih etmelidir.
Sektörde farkındalık artırılmalı, kurum ve belediyeler yanlış uygulamaları engelleyici önlemler almalıdır.